Các biện pháp chống ô nhiễm nguồn nước bằng phương pháp tự nhiên đang rất được ưa chuộng trên thế giới. Một trong số đó là sử dụng một số loài cá có ích.

Nhật: Cá báo động tình trạng ô nhiễm nguồn nước

Ricefish- loài cá nhỏ sống ở vùng nước ngọt, lợ. Chủ yếu phân bố ở sông, suối, ruộng, lạch nhỏ.

Ricefish, một loài cá có chiều dài 4 cm thường được nuôi làm cảnh ở Nhật, đã được chính quyền tỉnh Shizuoka sử dụng để lập “hệ thống báo động bằng cá” như một trong những biện pháp báo động về nguồn nước bị nhiễm độc, đặc biệt là nguồn nước do kẻ nào đó cố tình thả chất độc.

Khi đó, loài cá này thường có hành vi bất thường, chẳng hạn như bơi trong tư thế mũi kề sát mặt nước do khó thở, hoặc đơn giản là… chết. Một quan chức phụ trách dự án này cho biết “hệ thống báo động bằng cá” này rất hiệu quả bởi các thiết bị lọc nước thông thường cần đến 15 giờ mới “phát hiện” ra sự nhiễm độc, trong khi ricefish chỉ cần 3 giờ là phát hiện được. Tỉnh Shizuoka đã sử dụng thử nghiệm cá ricefish tại 2 nhà máy nước ở thành phố Hamamatsu và sẽ sớm trang bị “hệ thống báo động” này trên toàn tỉnh.

Trung Quốc: Cá ăn tảo bảo vệ nguồn nước

Trong những năm gần đây Thái Hồ (một hồ thuộc đồng bằng sông Dương Tử, nằm giữa 2 tỉnh Giang Tô và Chiết Giang, TQ) bị ô nhiễm nặng nề bởi chất thải công nghiệp và nông nghiệp. Nước bẩn trong hồ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của một loài tảo độc. Sự hiện diện của tảo làm cản trở khả năng tiếp nhận ánh sáng mặt trời của nước và hoạt động hô hấp của sinh vật trong hồ. Để làm sạch nguồn nước tại đây, giới chức trách của 2 tỉnh này của TQ đã thả 20 triệu con cá ăn tảo, ví dụ như cá chép, cá mè…. Chi phí cho chiến dịch thả cá lên tới 1,3 triệu USD. Chính phủ và người dân đã quyên tiền cho chiến dịch này.

Mỗi con cá mè trắng có thể ăn 50 kg tảo và các loại sinh vật phù du khác trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, trọng lượng của nó chỉ tăng thêm 1 kg trong suốt quá trình đó.

Sự bành trướng của tảo khá phổ biến ở các hồ nước ngọt tại Trung Quốc. Nguyên nhân chính khiến tảo phát triển mạnh là những nguồn nước thải không được xử lý có nồng độ nitơ cao. Nitơ là thành phần chính trong phân bón hóa học và chất tẩy rửa.